Virtuele normen

In een virtuele wereld hoeft je virtuele identiteit niet gelijk te zijn aan je echte. Maar hoever mag je hierbij gaan!? Dit vroegen de leden van de metro-mailinglist zich af toen een meisje een andere metro'er op onaardige wijze had misleid.

Een bekend geval is het geval Joan. Zij was een neuropsycholoog uit New York die ernstig gehandicapt was geraakt doordat ze aangereden was door een dronken automobilist. In eerste instantie was haar levenslust verdwenen door haar ernstige handicap, maar ze kon wel typen en nadat ze het internet ontdekte bloeide ze helemaal op. In een periode van twee jaar werd ze enorm populair en haar vriendschap betekende voor veel vrouwen een enorme steun. Het was daarom een enorme schok toen Joan ontmaskerd werd als een valide man die wilde ontdekken hoe de intimiteit van een vrouwelijke vriendschap voelde.

Was Joan te ver gegaan? Het is op internet niet ongewoon om een andere identiteit te nemen - zo ben ik zelf bijvoorbeeld een kat op het 'net. Maar er zijn ook veel mensen voor wie de communicatie op internet geen spel is, maar heel belangrijk. Iets waarbij je echte gevoelens ervaart. De meeste mensen zullen dus daarom het gedrag van "Joan" afkeuren en waarschijnlijk voelde hij zich er zelf ook schuldig over.

In de metro gebeurde laatst ook iets waar de gemoederen danig van verhit raakten. Een meisje begon een vertrouwelijk gesprek met een andere metro'er over een liefdesprobleem dat ze had. Deze metro'er luisterde geduldig naar haar en probeerde haar met raad en daad bij te staan. Wat hij niet wist is dat zij het hele probleem verzonnen had en ondertussen het gesprek aan het loggen (opnemen) was om aan haar vrienden te laten lezen. Een stukje van het gesprek:

jongen zegt, "want ik vertrouw dit niet"
meisje is nu wel heel erg beledigd
jongen zegt, "hmm"
jongen zegt, "tis omdat ik je zo niet ken"
meisje denkt, "zit ik hier mijn probleem te vertellen"
jongen zegt, "zo erg ja..."
meise zegt, "nou dan ga ik maar"
jongen zegt, "hey"
meisje denkt, "als het zo moet"
jongen zegt, "gaan we zo doen?"
meisje is nu wel erg teleurgesteld jongen zegt, "ik kan er nix aan doen"
jongen zegt, "je hebt me eens vreselijk beetgenomen"
meisje zegt, "als je me niet vertrouwt wil ik niet doorpraten"
meisje denkt, "dan ga ik wel weer"
meisje zucht, "..."
jongen zucht, "..."
meisje snikt
meisje denkt, "ik los het zelf wel op"

Op een gegeven moment kwam het uit. Het meisje probeerde zich toen op de metro-mailinglist ( http://www.dds.nl/~demars/metrofor.htm) te verdedigen, met als argumenten dat de metro een spel is en dat het bovendien iets tussen haar en die jongen was waar anderen niets mee te maken hebben. Dat was echter geen slimme aktie van haar. Tot dan toe was de discussie hierover beperkt tot enkele intimi, nu begon echter de hele mailinglist zich ermee te bemoeien.

De leden van de metroforum waren het snel met elkaar eens. Wat zij deed was erg naar, misbruik van iemands vertrouwen maken. Het 'spel' argument vond iedereen onvoldoende: in een virtuele wereld gelden net als in de echte wereld omgangs- en fatsoensnormen, en die werden hier gebroken. Verder is er geen enkele reden waarom de forummers zich er niet mee mochten bemoeien: op de mailinglist worden metrozaken besproken, dus ook dit, en het meisje was er zelf over begonnen.

Was in dit specifieke geval het oordeel makkelijk, moeilijker was het om de algemene normen te bepalen. Zo was het slachtoffer vooral ontstemd doordat een opper ( http://huizen.dds.nl/~hvn/basistxt.html#opperlijst) meegewerkt had aan de grap. Het slachtoffer vroeg zich of hij nog wel vertrouwen in de oppers kon hebben, toch degenen met de meeste macht in de metro. Of de opper werkelijk een onaanvaardbare rol in de 'grap' had gehad werd niet duidelijk, maar wel werd duidelijk dat het beleid voor dit soort zaken niet ideaal is. Moeten de oppers ook voor rechter spelen of zijn ze alleen verantwoordelijk voor de technische zaken!? Is het wel goed dat de oppers zoveel macht hebben, aangezien een aantal van hen weinig in de metro komt!? Wie bepaalt er wat wel en wat niet kan in de metro, en hoe? Moet er een rechtbank komen? Moet de rechter dan gekozen worden!?

Het is maar virtueel. Maar voor veel mensen in de metro een belangrijk onderdeel van hun dagelijks leven. Daarom is het net zo erg als mensen in de metro de normen overtreden als in het echt. Alleen is in het echt alles al geregeld en moeten we in de virtuele wereld vaak zelf de oplossingen nog bedenken. Het is nog niet bekend of het meisje een straf zal krijgen, en ook niet of er een beleid komt voor dit soort gevallen. Maar waar mensen zijn, daar zijn normen, en daar zorgen mensen er voor dat anderen zich aan de normen zullen houden. De metro vormt daarop geen uitzondering.

dIMITRI